ย้อนรอย! พระราชพิธี จุดฝักแค ราชประเพณีที่หายไป

การจุดฝักแคพระราชทานนั้นเป็นธรรมเนียมสำหรับการจุดไฟพระราชทานเพลิงศพข้าราชการทั่วไป หรือผู้ที่ได้รับพระมหากรุณาธิคุณเสด็จมาพระราชทานเพลิงเป็นกรณีพิเศษ โดยก่อนที่จะทำการจุดฝักแคนั้น พระเจ้าอยู่หัวจะพระราชทานผ้าไตรส่วนพระองค์ให้แก่ทายาทนำไปวางบนหน้าโกศหรือหีบศพ หลังจากนั้นเจ้าพนักงานจะอัญเชิญไฟสำหรับจุดฝักแค ลักษณะของฝักแคนั้นจะเป็นกระดาษชนิดหนึ่งบรรจุด้วยดินปืนและตกแต่งห่อหุ้มให้สวยงามเป็นรูปสัตว์ในวรรรณคดี เมื่อจุดไฟแล้วฝักแคจะวิ่งไปตามลวดที่ขึงทอดยาวไปจนถึงหน้าโกศ หีบศพ ซึ่งตลอดทั้งงานพระเจ้าอยู่หัวและพระราชินีจะไม่เสด็จขึ้นบนเมรุเลย แต่หากงานพระราชทานเพลิงศพงานใดที่มีพระราชวงศ์พระองค์อื่นเสด็จพระดำเนินตามมาด้วยนั้น หลังจากพระเจ้าอยู่หัวพระราชทานไฟจุดฝักแคแล้ว พระราชวงศ์ทุกพระองค์ที่อยู่ในงานไม่ว่าจะเป็น องค์รัชทายาท, พระเจ้าลูกเธอ, พระเจ้าวรวงศ์เธอ จะต้องเสด็จขึ้นบนเมรุเพื่อพระราชทาน หรือประทานดอกไม้จัน

ที่มา : คลังประวัติศาสตร์ไทย